Momentum Scan redt honderden in doodsnood verkerende vluchtelingen

Momentum Scan redt honderden in doodsnood verkerende vluchtelingen 

Door Tessa Heerschop

 

‘Pure ellende.' Zo omschrijft de 53-jarige kapitein Martin Remeeus de situatie die hij zaterdag rond 23 uur in de Adriatische Zee aantrof. Een groep van 263 vluchtelingen stond reddeloos verloren met windkracht 7 à 8 op een zinkend Turks visserscheepje. ‘Je kon het schip nog maar nauwelijks zien, overal stonden mensen, op het stuurhutje, in de mast, er was geen plek onbenut.'

De kapitein van de Momentum Scan van de Groningse rederij CFL had koers gezet naar het vissersschip na een noodoproep via het Rescue Coordination Center in Piraeus, Griekenland. Na 17 mijl, een uur varen, werd het zinkende schip bereikt. ‘Waarschijnlijk had iemand aan boord met een mobiele telefoon alarm geslagen', zegt Remeeus.

• Afghanen in stormachtig weer op zinkend visserscheepje
• Paniek kostte 22 mensen het leven 

Onderweg had de 12-koppige bemanning van de Momentum Scan voorbereidingen getroffen voor een reddingsoperatie door netten en touwladders klaar te leggen. Maar op zo'n grote groep waren ze niet voorbereid. ‘We hebben wel oefeningen gehad volgens Solas, maar we trainen niet op crowdmanagement. Dit was een totale chaos.'

Met behulp van Gangway-netten haalden ze de meeste mensen aan boord. ‘Eerst de kinderen, toen de vrouwen en daarna de mannen. Dat duurde ongeveer een uur. Aan het eind brak paniek uit, omdat het schip bijna niet meer boven water was. In de wanorde om van het schip af te komen, werden sommige mannen naar beneden getrokken of ze vielen. Ze kwamen tussen de twee schepen en werden geplet. Je kunt je wel voorstellen wat voor gezicht dat was. Nadat de laatste drenkelingen van boord waren, zonk het schip in vijf minuten.' In totaal verloren 22 mensen het leven op zee.

Gewonden
Aan boord werden de vrouwen en kinderen ondergebracht in de accommodatie van de bemanning. De mannen werden naar de achterkuil gebracht, 11 gewonden werden apart genomen, ze hadden botbreuken aan armen en benen. ‘Iedereen was doordrenkt, koud, ellendig en in paniek. Twee bemanningsleden probeerden de mensen te kalmeren. Het bleek om Afghaanse vluchtelingen te gaan. Gelukkig was iedereen buiten levensgevaar', zegt Remeeus die nog steeds aangedaan is.

Een groep moest zo goed en zo kwaad als dat ging worden ondergebracht in het ruim. De Momentum Scan had een lading staal in, zodat genoeg ruimte over was. Als het ruim vol had gezeten, hadden we iedereen buiten moeten houden. Het was maar 10 graden buiten en er sloegen grote golven over het voordek.' 

In totaal werden 241 mensen gered, waaronder 46 vrouwen en kinderen. ‘De jongste was echt nog geen twee jaar oud.'
 

 De mannen zaten in het ruim tegen de wand. ‘Het was slecht weer en we stampten en buisden, maar het was wel handig met tellen. We hebben iedereen voorzien van brood, warme soep, thee, beddengoed en kleren van ons. We hebben met alle middelen die we hadden geprobeerd ze bij te staan.'
 

De drenkelingen waren na hun gruwelreis totaal uitgeput. ‘Ze vielen direct in slaap.'

Na tien uur varen kwam het schip aan in de Griekse haven Corfu, waar twee van de vluchtelingen werden opgepakt op verdenking van mensensmokkel. Slechts vier uur nadat de mensen van boord waren, voer de Momentum Scan door naar de Oekraïne. ‘We hadden de behoefte om als bemanning onder elkaar te zijn en het er rustig over te hebben.'

In de Oekraïense haven staan een pastoor, een professionele hulpverlener en leden van de directie van de rederij klaar. Ook mogen de bemanningsleden, als ze dat willen, naar huis om het drama te verwerken met familie. De rederij waardeert de bemanning enorm. ‘We willen in elk geval iets voor de bemanning doen en ze belonen. We weten alleen nog niet hoe', zegt manager Kees Koolhof.

Stabiel schip
De stabiliteit van het korte gedrongen zeeschip de Momentum Scan (116,26 x 17,80 meter, 10.000 dwt) heeft extra geholpen tijdens de reddingsactie dit weekend. Het schip is pas twee maanden in de vaart en dit was haar tweede reis. Omdat het schip zo jong is, had de rederij een ervaren team aan boord gezet. ‘Dit was het best denkbare team en het best denkbare schip en daarom zijn zoveel mensen gered. De netten waren nieuw, die zijn gemaakt om onder de gangway te hangen en voor maximaal twee personen, niet om tientallen mensen in te laten hangen. Maar ze waren gelukkig van goede kwaliteit.'

De Momentum Scan is een vrij breed en stabiel schip, gemaakt voor projectlading. Ook heeft ze extra brede beunen, wat zorgt voor betere stabiliteit. ‘Ze konden stilhouden langszij, dat was elk ander schip met windkracht 8 niet gelukt. Doordat het schip weinig slingerde, konden mensen snel omhoog klimmen', zegt Koolhof.

Bewondering
Kapitein Martin Remeeus is de schrik nog niet helemaal te boven. ‘Het is alsof er een film is afgedraaid. Ik ben nog niet bewust van wat we gedaan hebben. Ik heb bewondering voor de bemanning, de meeste ken ik al jaren. Het blijft op je netvlies staan. Maar we zouden het zo weer doen.'
Remeeus hoopt door de Griekse autoriteiten op de hoogte te worden gehouden van het lot van de groep. ‘Het was een emotioneel afscheid, de mensen omhelsden en zoenden ons. Ik ben bang dat hun afschuwelijke reis naar een beter leven tevergeefs is geweest.'

Artikel gepubliceerd op Schuttevaer.nl