Binnen twee jaar failliet 

‘De Rabobank had mij veel eerder moeten stoppen.' Dat is de conclusie die Dave (26)* uit zijn faillissement trekt. Slechts twee jaar na de aankoop van zijn droge-ladingschip (79,90 x 8,20 meter, 1067 ton uit 1958) is hij een droom armer en een schuld van rond de 300.000 euro rijker.

Door Tessa Heerschop

Dave kocht zijn ruim 50 jaar oude schip in 2008 voor 300.000 euro. ‘Ik ben met mijn businessplan langs verschillende banken gegaan. De meeste zeiden nee, ook sommige filialen van de Rabobank.

• Schipper blijft na executieverkoop met tonnen schuld achter

• ‘Voortdurend reparaties en dalende vrachtprijs' 

Maar uiteindelijk kreeg ik toch een lening van 200.000 euro van ze, de overige 100.000 euro heb ik deels van mijn ouders geleend en deels gespaard', zegt Dave, die uit schaamte liever niet met zijn echte naam in de krant komt: ‘Het schipperswereldje is klein en ik wil niet mijn hele leven bekend staan als die jongen die binnen twee jaar failliet ging.'

Dave deed zaken met een Rabobankfiliaal dat niet behoort tot de bekende Binnenvaartbanken van de Rabobank. Voor de financiering werd het schip in 2008 getaxeerd door een scheepsmakelaar. Tijdens de keuring door de scheepvaartinspectie kwamen geen grote mankementen aan het licht. Maar de ellende begon al snel. In januari 2009 moest de koppeling worden gereviseerd voor 40.000 euro. ‘Ik heb geluk dat ik geen vast personeel heb, want ik lag zeven weken stil', zegt Dave. Hij kon de kosten van zijn spaarrekening betalen, maar de spaarpot was hierna leeg.

Slechtste moment
 

Volgens Wim Onderdelinden, van boekhoudkantoor Stichting Abri, kon de periode waarin Dave het schip kocht niet slechter. ‘Op 1 oktober 2008 begon de crisis, dramatischer kun je niet beginnen. 2006 en 2007 waren topjaren, waarop banken, ondernemers en boekhouders de financiering baseerden. In 2008 kreeg de hele binnenvaart last van de crisis. Heb je daar bovenop pech met je schip, dan spreken we van meervoudige problematiek en wordt het erg lastig er bovenop te komen.'

Toch heeft Stichting Abri pas twee bedrijfsbeëindigingen in twee jaar tijd gehad, veel minder dan verwacht. Onderdelinden: ‘We doen er alles aan iemand niet tenonder te laten gaan. Eerst gaan we voor de klassieke oplossing; uitstel van betaling van de aflossing. Daarna komen bezuinigingen, een vakantie schrappen of een auto minder en het laatste redmiddel is uitstel van rentebetaling. Dit betekent wel dat je rente op rente krijgt, dus schuld op schuld. Dit werkt alleen als je perspectief ziet, bijvoorbeeld dat je de rente binnen een jaar wel kunt terugbetalen.'

Het hoofdkantoor van de Rabobank in Utrecht bevestigt dit proces, maar woordvoerder René Loman wil niet ingaan op de zaak van Dave. ‘We blijven achter een ondernemer staan zolang het verantwoord is. Bij faillissement worden in overleg met de ondernemer procedures afgesproken. Ik kan mij voorstellen dat er teleurstelling is bij iemand die failliet gaat, maar ik kan in de krant niet op individuele zaken ingaan.'

Grens bereikt
 

Ook Dave kreeg te maken met de crisis. Eind 2008 had hij nog vrij goed gevaren dankzij de lage waterstand, maar daar kwam in 2009 een eind aan. Hij voer continu, maar de vrachtprijzen waren niet goed genoeg en er werd geen winst meer gemaakt. In september 2009 begaf de hoofdmotor het. Met een schadepost van 18.000 euro en twee weken stilliggen als gevolg. Dave: ‘Ik zag het niet meer zitten, maar de bank zei dat ik door moest varen. Dus ik gaf nog niet op.'

In februari 2010 liet iemand een laadpijp te vroeg zakken op de aluminiumluiken. Een schade die zou worden terugbetaald, maar opnieuw twee weken reparatietijd vergde. Ook de lente van 2010 bracht geen geluk. In maart liep het schip roerschade op bij Straatsburg. ‘Ik raakte iets onderwater en voer er overheen. Ik weet ook niet wat die Fransen allemaal in het water gooien', vertelt Dave. De reparatie kostte 35.000 euro en duurde drie weken. Tussendoor begaf de kachel het, ging de autokraan kapot en was Dave veel geld kwijt aan algemeen onderhoud. ‘De lijst van dingen die mis gingen, hield niet op', verzucht hij.

Na de roerschade in maart zat Dave er emotioneel doorheen. ‘Het enige wat ik nog deed was tellen en rekenen. Het gaf me enorm veel stress. Ik keek naar de komende jaren en zag alleen maar rekeningen en te weinig inkomsten.'
Onderlinden kan die emotionele druk goed begrijpen. ‘Als iemand dag en nacht werkt, maar achter de feiten aanloopt, dan houd je dat niet lang vol. Dat geldt voor alle branches. Ondernemers zijn niet van elastiek, het geduld is op een gegeven moment wel op. De een is wat flexibeler dan de ander, maar iedereen heeft een grens.'

Weggegeven
Dave deelde de Rabobank mee niet meer aan zijn verplichtingen te kunnen voldoen, waarop de bank de faillissementsprocedure in werking zette. Het schip werd in mei getaxeerd op 155.000 euro en in juni kreeg Dave een maand de tijd zijn schip te verkopen. Er waren geïnteresseerden, maar die twijfelden.
Dat duurde de bank te lang en er werd tot openbare verkoop zonder minimumopbrengst besloten. ‘Zo is het eind vorige maand verkocht voor 40.000 euro. Dat is wanbeleid van de bank. Het schip was meer waard. Als ik de nieuwe onderdelen los had verkocht en de rest naar de sloop had gebracht, had het al meer opgebracht', zegt Dave kwaad. ‘Ze hebben mijn schip niet verkocht, maar het gewoon weggeven.'

Volgens Onderdelinden is een veiling als deze vrij zeldzaam. ‘Men kiest bijna altijd voor onderhandse verkoop, waarbij de bank een makelaar inschakelt. Dat levert meer op dan een veiling. Maar het kan zijn dat er staatsgarantie op het schip zat, een deel dat is gefinancierd onder het borgstellingskrediet van Economische Zaken. De borg mag de bank declareren bij Economische Zaken, waardoor de opbrengst van het schip minder hoeft te zijn. Maar de restantschuld komt wel degelijk op het bord van de schipper.'
Dave vaart nu weer in loondienst op een koppelverband, want ‘het varen zit in mijn bloed, het is het mooiste beroep van de wereld'. Binnenkort hoort hij van de bank hoe lang de schuldsanering gaat duren.

* De naam is om privacyredenen gefingeerd 

Artikel gepubliceerd op Schuttevaer.nl